O ZAiKS-ie

Działo się to jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości. W 1918 r. kilku zapaleńców, którzy nie chcieli by praca ich umysłów szła na marne, a ci którzy z niej korzystają, robili to bez zgody autorów i bez godziwej dla nich zapłaty, założyło związek mający na celu ochronę praw autorskich. Komitet założycielski tworzyli m.in. Anda Kitschman, Stanisław Ossorya-Brochocki, Julian Tuwim, Tadeusz Żeromski. To m.in. starania autorów zrzeszonych w ZAiKS-ie doprowadziły do uchwalenia w 1926 r. pierwszej w wolnej Polsce i jednej z pierwszych w Europie ustawy o prawach autorskich. Był to krok milowy w ochronie praw polskich twórców. Wielkim znawcą i praktykiem prawa autorskiego był jeden z prezesów ZAiKS-u, wykonujący zawód adwokata Jan Brzechwa, znany m.in. jako autor wspaniałych wierszy dla dzieci.

ZAiKS przetrwał wszystkie burze dziejowe w ciągu 90 lat swojego istnienia. Nie zniszczyły go trudne czasy międzywojenne, kiedy kraj podnosił się z wieloletniej niewoli i tragicznych doświadczeń I wojny światowej, okrucieństwa II wojny światowej, bolesne doświadczenia czasów komunizmu, wprowadzenie stanu wojennego, kiedy zamarło życie kulturalne i autorzy nie mogli korzystać z owoców swojej twórczości. ZAiKS przetrwał, bo zawsze na pierwszym planie ma dobro twórców. Stałą troską ZAiKS-u jest ochrona praw polskich twórców gdyż to oni tworzą polską kulturę i stanowią intelektualną elitę, a bez takiej elity nie może być mowy o prawdziwym rozwoju społeczeństwa.

Przez wszystkie lata istnienia, poprzez wprowadzanie różnych modeli zarządzania powierzonymi prawami, modeli na bieżąco korygowanych przez praktykę codziennych działań, ZAiKS wypracował taki sposób pracy, który jest nie tylko efektywny, ale także stosunkowo tani, a przede wszystkim najbardziej przyjazny dla autorów.